Kerntaken als core business

De overheid, ongeacht welke, heeft in de afgelopen maanden en jaren in diverse rollen het nieuws gehaald. De overheid als projectontwikkelaar, de overheid als hoofdsponsor van voetbalclubs of culturele organisaties, de overheid als regeltjesfabriek. Zomaar wat voorbeelden van een doorgeschoten takenbeleid van een overheid op lokaal, provinciaal of landelijk niveau.  Stuk voor stuk zaken die blijk geven van overregulering, in standhouden van werk, gebrek aan regie, spilzucht, etc. Daarbij laat ik het uitdijende takenpakket van ‘Brussel’ nog buiten beschouwing.

De huidige economische tegenspoed heeft ervoor gezorgd dat die overheid, in een aantal van de net genoemde rollen, behoorlijk is afgeschminkt. Ter illustratie: diverse gemeenten kampen met behoorlijke verliezen op grondexploitaties, of budgettaire uitschieters vanwege andere uitgaven die eigenlijk niet ‘des overheids’ zijn. Het geeft aanleiding om nog eens heel precies te kijken naar de taakopvatting van de overheid. 

Hoe krijg je een terugtredende overheid die minder regels durft te stellen? Een overheid die kan loslaten. Die kan investeren in vergaande samenwerking met maatschappelijke partners. Een overheid die regie kan voeren en die vertrouwen heeft in de samenleving. Daarbij is het natuurlijk belangrijk dat iedereen mee doet. Als iemand echt niet mee kan doen, moet voor een goed vangnet worden gezorgd.  De rol van de vrijwilliger moet worden gewaardeerd en versterkt.

“Help mij het zelf te doen”, zei Maria Montessori ooit. Een goede gedachte.  Het is van groot belang als een terugtredende overheid burgers, maatschappelijke organisaties en bedrijven vertrouwen en vrijheid geeft om hun (kern)taken uit te voeren en creativiteit maximaal kans te geven.  Met een gezamenlijke verantwoordelijkheid kan worden toegewerkt naar een krachtige samenleving, met als uitgangspunt kerntaken als core business.